10. lutego 1940 r. w nocy NKWD wypędziło z polskich domów ok. 140 tys. osób. Była to pierwsza masowa deportacja obywateli polskich, której ofiary trafiły do północnych obwodów Rosji na zachodnią Syberię. Wśród deportowanych były głównie rodziny wojskowych, urzędników, pracowników służby leśnej i kolei ze wschodnich obszarów przedwojennej Polski. Stłoczeni w bydlęcych wagonach w pociągach - bestiach, bez żywności i dosatecznej ilości wody, w przerażającym zimnie i nieludzkich warunkach sanitarnych, jechali polscy zesłańcy: malutkie dzieci, kobiety, mężczyźni, starsi i młodzież. Wielu z nich nie przeżyło drogi. 

Kolejna deportacja miała miejsce 13.04.1940 r.. Ofiarami tej deportacji były głównie rodziny polskich jeńców rozstrzeliwanych przez NKWD w Katyniu, Charkowie i Twerze oraz najbliżsi mordowanych w tym czasie polskich obywateli, przetrzymywanych w sowieckich więzieniach. W sumie deportowano wówczas 61 tys. obywateli, głównie do Kazachstanu, z tego ok. 68% stanowili Polacy.

Kolejne masowe deportacje zostały przeprowadzone w czerwcu 1940 i pod koniec maja 1941r.. Łącznie wg. szacunków RP na emigracji w wyniku wywózek zorganizowanych w latach 1940-1941do syberyjskich łagrów trafiło około miliona osób, wg.danych NKWD było to ok. 330 - 340 tys. osób. Celem wszystkich deportacji była likwidacja polskich elit oraz ogółu świadomej narodowo ludności polskiej oraz zapewnienie imperium sowieckiemu niewolniczej siły roboczej.

Źródła: Basia z Kazachskich stepów, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 2018.

https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/38700,Na-nieludzka-ziemie-poczatek-sowieckich-deportacji-Polakow-na-Sybir-10-lutego-19.html